Carbid

Een chemische verbinding van calcium en koolstof met de formule CaC2.

Calciumcarbide werd op 2 mei 1892 per toeval ontdekt door de jonge Canadese uitvinder Thomas L. Wilson. Eigenlijk was hij op zoek naar een goedkope manier om aluminium te maken, door een mengsel van koolstof en ongebluste kalk (calciumoxide) in een oven tot een temperatuur van 2000° Celsius te versmelten. Toen de oven werd afgetapt en het nieuw verkregen mengsel ter afkoeling in water werd gegooid, kwam er een licht ontvlambaar gas vrij; acetyleen. Het afgekoelde product was een grote brok steenachtig materiaal geworden: Calciumcarbide (CaC 2), in de volksmond beter bekend als carbid.

Carbidschieten

Wellicht ben je al bekend met carbid schieten, een traditie die vooral tijdens oud en nieuw plaatsvindt. Hierbij wordt een metalen container gebruikt, meestal een melkbus of iets vergelijkbaars, om carbid te laten reageren. Carbid is een stof die, wanneer je er een beetje water aan toevoegt, acetyleen gas en een sissend geluid produceert. Een open vlam, zoals een fakkel, wordt gebruikt om de gassen te ontsteken, wat resulteert in een opvallende knal en een vlam die de feestelijke sfeer versterken. 

Hoewel carbid schieten een leuke traditie is, zijn er belangrijke veiligheidsmaatregelen om rekening mee te houden. Het vrijkomende acetyleen gas kan namelijk explosief zijn. Mensen die betrokken zijn bij carbid schieten moeten de juiste procedures en veiligheidsrichtlijnen kennen om ongelukken te voorkomen. Denk hierbij aan het dragen van gehoorbescherming vanwege het luide geluid, het vermijden van overmatige hoeveelheden carbid en water om onbeheersbare explosies te voorkomen, en het bewaren van een veilige afstand tot toeschouwers.

Hoewel carbid schieten zijn oorsprong heeft in oude tradities, blijft het een opvallende manier om vreugdevolle momenten te vieren. Onthoud echter altijd dat veiligheid voorop staat. Geniet van de knallen en vlammen, maar houd rekening met verantwoord gebruik.

Oorsprong

De wortels van het carbidschieten gaan terug naar vroegere tijden, toen het gebruikt werd als een middel om boze geesten af te weren. In die dagen werden krachtige knallen en flitsende vlammen beschouwd als een manier om duistere krachten te verdrijven. Rond het midden van de jaren ’70 onderging deze traditie een opvallende transformatie, waarbij carbidschieten evolueerde tot een meer sociale activiteit. Tijdens deze periode begonnen mannen zich te verenigen rondom het carbidschieten. Ze gingen uitdagingen aan om te zien wie de deksel van de melkbus het verst kon afschieten, wat een gezonde dosis competitie en vermaak met zich meebracht. Dit bracht gezinnen en dorpsgenoten samen, die aanmoedigden en zich verwonderden over de spektakels. Hoewel het oorspronkelijke doel van carbidschieten in de loop der tijd is veranderd, is het hart ervan nog hetzelfde. Tegenwoordig gaat het vooral om gezelligheid en samen zijn .Ongeveer drie jaar na het eerste gebruik van carbid, ontdekten mensen een truc. Ze probeerden verschillende verhoudingen carbid en water uit en ontdekten zo hoe ze brandbaar en bruikbaar acetyleengas konden maken. Ze realiseerden zich dat je dit gas veilig kon gebruiken in lampen. Even mixen met lucht en dan aansteken. Hierdoor hadden ze opeens goede verlichting voor fietsen. Na 1945 moest de carbidlamp uiteindelijk plaats maken voor elektrische verlichting. Hoe dan ook, carbidschieten blijft een toffe traditie waarbij je samen plezier hebt en een beetje geschiedenis viert.

Hoe hard is een carbidknal?

De hoogte van het aantal decibel hangt af van verschillende zaken: de gebruikte materialen, de afstand tot de melkbus en de hoeveelheid en verhouding acetyleen versus lucht. De harde knallen bij het carbidschieten kunnen blijvende gehoorschade geven. Vanaf 80 decibel kan geluid schadelijk zijn en bij geluiden van 120 decibel kan je gehoor direct beschadigen! Een carbidknal is voor toeschouwers al gauw 100dB. Voor de carbidknallers die er vlak naast staan is dit hoger, wel 120 tot 130 decibel! Daarom is het belangrijk dat je je oren beschermt en dus oordoppen draagt. En vergeet daarbij ook niet de gehoorbescherming bij toeschouwers en voorzie hen ook van oordoppen.

Regels carbidschieten

Met Oudejaarsdag komt het populaire carbidschieten weer om de hoek kijken. Het schieten met carbid is iets wat veel mensen doen op deze dag. Waar en wanneer dit mag, verschilt per plaats. In Nederland zijn er geen landelijke regels voor carbidschieten. Elke gemeente heeft zijn eigen regels en die kunnen erg verschillen. Daarom is het belangrijk om ruim van tevoren uit te zoeken wat de regels zijn in jouw gemeente. Vaak heb je zelfs een vergunning nodig. Door je aan deze regels te houden, zorg je niet alleen voor veiligheid, maar help je ook mee om deze leuke traditie in stand te houden. Naast de regels, moet je ook rekening houden met veiligheid. De vijf belangrijkste tips kun je op onze website vinden.

Carbid bewaren

Carbid is prima jaren te bewaren, als je je aan een aantal richtlijnen houdt.

Heb je een vraag?

Contactformulier